Strategie is essentieel voor het succes van iedere organisatie. Een goede strategie kan organisaties een concurrentievoordeel geven, vooral in bedrijfstakken waar unieke strategieën moeilijk te realiseren zijn. Goed geformuleerde strategieën produceren alleen superieure prestaties voor organisaties wanneer ze succesvol worden geïmplementeerd. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 60 a 90 procent van de strategieën mislukken. Zelfs de beste strategie is waardeloos wanneer deze niet goed wordt uitgevoerd of bijgestuurd als omstandigheden wijzigen. Strategie executie of strategie implementatie is dan ook cruciaal voor iedere organisatie. Or
Bedrijfsomgevingen worden steeds turbulenter. Het ontwikkelen, uitvoeren en bijsturen van een strategie is steeds belangrijker in hedendaagse turbulente wereld. De omgeving waarin publieke en private organisaties opereren veranderd steeds sneller door een veelheid aan disruptieve ontwikkelingen. De wereldwijde economische recessie, globalisering van markten, toenemende agressiviteit van concurrenten, disruptieve technologische innovaties, deregulering en privatisering van publieke organisaties hebben de omgeving van organisaties ingrijpend veranderd. Deze ontwikkelingen dwingen organisaties om steeds vaker een nieuwe strategie te ontwikkelen en uitvoeren om aansluiting met een steeds turbulentere omgeving te behouden. Korte perioden van stabiliteit, onderbroken door frequente veranderingen, hebben de lange en stabiele periodes uit het verleden vervangen. De periode waarin organisatie concurrentievoordeel kunnen opbouwen en behouden wordt steeds korter. Strategieën en businessmodellen die in het verleden goed werkten, werken steeds vaker niet meer.
Snelle en effectieve strategieontwikkeling en uitvoering is de sleutel tot overleven. Het vermogen om snel en effectief een nieuwe strategie te ontwikkelen en te implementeren bepaald steeds meer het verschil tussen succes en mislukking voor organisaties. Zelfs kleine vertragingen kunnen van cruciaal belang in de hedendaagse sterk concurrerende en dynamische omgevingen. Voor strategisch succes is niet alleen een geschikte strategie noodzakelijk, maar ook dat deze succesvol en tijdig wordt uitgevoerd. Maar zelfs de beste strategie die succesvol wordt uitgevoerd zal periodiek aangepast moeten worden wanneer omstandigheden wijzigen. Dit vraagt om een geïntegreerde benadering van strategieontwikkeling, strategie executie en strategie bijsturing – oftewel – strategie management.
HET STRATEGIE EXECUTIE PROBLEEM
Ondanks het grote strategische belang van een goede strategie zijn de meeste strategieën niet succesvol. Een breed gedeelde ervaring is dat strategieën en strategische plannen maar al te vaak niet tot de gewenste resultaten leiden. Minder dan vijftien procent van organisaties melden dat ze succesvol zijn in het uitvoeren van hun strategie (Harvard Business Review, 2006). Diverse studies rapporteren dat maar liefst 60 tot 90 procent van strategie executies niet succesvol zijn (Kaplan & Norton, 2005). Het mislukken van strategie implementatie is gemeengoed in veel organisaties in zowel de private als de publieke sector. Uit mijn eigen onderzoek blijkt dat het percentage mislukte implementaties in publieke organisaties zelfs hoger is dan in particuliere ondernemingen.
Het strategie executie probleem. De meeste strategieën falen niet tijdens de ontwikkelingsfase maar tijdens uitvoering ervan (Noble, 1999). Na de ontwikkeling van een strategie of strategisch plan, ontstaan er vaak grote problemen tijdens het daaropvolgende implementatieproces. De meeste strategieën mislukken dan ook als gevolg van een slechte strategie executie. Veel organisaties hebben een fundamentele breuk tussen het formuleren van hun strategie en de vertaling ervan in bruikbare actie en concrete resultaten. Dit is het strategie executie probleem: ‘de al te vaak voorkomende mislukking om verandering te realiseren nadat een schijnbaar levensvatbaar strategisch plan is ontwikkeld’ (Nutt, 1983). Een strategie die niet goed wordt uitgevoerd kan zeer kostbaar zijn, zowel qua ontwikkelingskosten als misgelopen opbrengsten en resultaten. Voor organisaties met financiële problemen kan het mislukken van een nieuwe strategie zelfs tot faillissement leiden.
Strategie uitvoering is wereldwijd een topprioriteit voor bestuurders. Door het hoge faalpercentage is strategie executie een voortdurende uitdaging voor veel bestuurders en managers. Onderzoek na onderzoek toont aan dat strategie executie een topprioriteit is voor bestuurders over de hele wereld. Strategie implementatie is wellicht het grootste probleem waarmee organisaties vandaag de dag mee worstelen (Bossidy en Charan, 2009). Er is dan ook een groeiend besef dat strategie executie de belangrijkste uitdaging is op gebied van strategisch management. Bestuurders en managers die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van strategie staan voor een enorme uitdaging om dit tot een succes te maken.
STRATEGIE EXECUTIE IS COMPLEX EN MOEILIJK
Strategie executie meestal een ondoorzichtig en complex proces wat verschillende afdelingen binnen de organisatie doorkruist en waarbij een veelheid van mensen betrokken zijn. Een deel van de complexiteit vloeit voort uit de sociale en politieke aspecten van strategie executie. Persoonlijkheidsverschillen, politieke belangen, communicatie problemen en onwillige medewerkers zijn slechts enkele obstakels die de uitvoering van een strategie kunnen ondermijnen. Een nieuwe strategie stelt onvermijdelijk de machtsverhoudingen in een organisatie ter discussie. Het vooruitzicht van verandering is een bedreiging voor gevestigde posities en kan leiden tot conflicten en het gebruik van individuele en collectieve macht. Hierdoor ontstaat er vaak aanzienlijke weerstand tegen verandering wanneer een nieuwe strategie ten uitvoer wordt gebracht. Dit is één van de belangrijkste redenen waarom strategie implementaties mislukken.
STRATEGIE VERSUS EXECUTIE
De strategisch management literatuur is van oudsher gericht op de strategievorming terwijl de echte uitdaging in strategie executie ligt. Ondanks het grote belang voor iedere organisatie blijft onderzoek naar strategie executie beperkt. Wetenschappers en managers begrijpen nog steeds niet goed wat strategie executie precies is, waarom het zo vaak mislukt en wat bestuurders en managers kunnen doen om de strategie wel tot een succes te maken. Ook ontbreekt nog steeds een concreet stappenplan waarmee bestuurders en managers een strategie kunnen implementeren.
Strategie onderzoek vooral gericht op strategieontwikkeling. Een groot deel van de strategie literatuur heeft zich tot nu toe gericht op het strategische planningsproces en de inhoud van de strategie. Hussey (1999) heeft ooit gezegd dat ‘een groot deel van het onderzoek naar strategisch management is gericht op het strategische planningsproces en strategische beslissingen, alsof strategische plannen de gewenste resultaten zijn in plaats van acties’. Deze voorkeur voor strategieformulering domineert de strategisch management literatuur en beperkt empirisch onderzoek naar strategie executie. Onderzoekers en professionals die geïnteresseerd zijn in de uitvoering van strategie worden nog steeds geconfronteerd met het ontbreken van wetenschappelijke literatuur waarop nieuwe inspanningen gebaseerd kunnen worden.
Strategie executie als strategische bijzaak. Veel strategen beschouwen strategieformulering als de enige voorwaarde voor strategisch succes. Strategie executie wordt vaak gezien als een relatief eenvoudige operationalisering van een duidelijk geformuleerde strategie of strategisch plan. Zodra een strategie eenmaal is geformuleerd, wordt de uitvoering ervan vaak gezien als een kwestie van delegeren, operationele details en tactische aanpassing. Veel bestuurders, managers, consultants en onderzoekers behandelen strategie executie als een strategische bijzaak. Het ontwikkelen van een strategie is echter veel eenvoudiger dan het uitvoeren van een strategie. Organisaties zijn veel moeilijker, duurder en langzamer te veranderen dan strategieën zijn te ontwikkelen. Strategie executie is dan ook een taak die leiders niet kunnen delegeren (Bossidy en Charan, 2009).
Strategie heeft meer prestige dan executie. Strategieformulering wordt vaak gezien als een vooral intellectuele, analytische en soms creatieve discipline. Daarentegen wordt strategie executie vaak gezien als een hands-on en actiegerichte activiteit die aanzienlijke leiderschaps- en bestuurlijke vaardigheden vereist. Strategie executie wordt vaak gezien als ingewikkeld, hands-on, details en alledaagse problemen. Strategische besluitvorming vaak wordt gezien als belangrijk, spannend, en zelfs prestigieus, waarbij het senior management en andere belangrijke personen zijn betrokken. Bovendien heeft strategische besluitvorming een waarneembaar einde, vaak in de vorm van een strategisch plan, een mooie PowerPoint presentatie of een organisatorische aankondiging. Uitvoering daarentegen geen duidelijke grenzen, is een zeer complex verschijnsel en vaak geen duidelijk einde. Het implementeren van een strategie kan soms wel jaren duren.
STRATEGIE MANAGEMENT SERIE
Dit is het eerste artikel uit een serie van artikelen over strategie management. Deze serie is gebaseerd op mijn promotieonderzoek over strategie executie aan Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit. Het doel van deze reeks artikelen is om bestuurders, managers, consultants en strategisch adviseurs te voorzien van een praktische handvatten voor het ontwikkelen, uitvoeren en bijsturen van strategie op basis van toonaangevend academische onderzoek, maar geworteld in strategie praktijk. Dit boek presenteert het Strategie Management Model – een uitgebreid managementmodel waarmee organisaties een van de grootste hedendaagse management uitdagingen onder de knie kunnen krijgen – strategie executie. Het raamwerk bundelt 18 inzichten en best practices voor de uitvoering van de strategie. Deze Strategie Management Serie biedt waardevolle concepten, ideeën, best practices, processen en praktische hulpmiddelen voor het ontwikkelen, uitvoeren en bijsturen van een goede strategie voor uw organisatie.